Parlamenti Evropian po bën thirrje për krijimin e një “Shengeni ushtarak”, për një sulm të mundshëm rus, duke kërkuar heqjen e kufijve të brendshëm të BE-së për lëvizjen e trupave dhe pajisjeve, si dhe përmirësimin e hekurudhave, rrugëve, tuneleve dhe urave.
Sulmi i Rusisë ndaj Ukrainës e ka rikthyer në plan të parë lëvizshmërinë ushtarake dhe nevojën urgjente për të lehtësuar lëvizjen e shpejtë ndërkufitare të trupave, pajisjeve dhe burimeve në të gjithë Evropën, thonë eurodeputetët.
Ata theksojnë se lëvizshmëria ushtarake është një faktor thelbësor për sigurinë dhe mbrojtjen e përbashkët evropiane, por edhe një element thelbësor për sigurinë e krahut lindor, në veçanti të vendeve baltike dhe Polonisë.
Rritja e financimit
Rezoluta e Parlamentit mirëpret propozimin e Komisionit për të rritur buxhetin për lëvizshmërinë ushtarake në buxhetin e ardhshëm afatgjatë në më shumë se 17 miliardë euro.
Eurodeputetët u bëjnë thirrje shteteve anëtare të BE-së të përmbahen nga shkurtimi i këtij propozimi, siç bënë në buxhetin 2021-2027, kur ulën fondet e propozuara me 75%. Ata shtojnë se përmirësimi i 500 “fyteve të ngushta” të infrastrukturës, siç janë urat ose tunelet, do të kërkonte të paktën 100 miliardë euro, dhe i bëjnë thirrje Komisionit të thjeshtojë procedurat për marrjen e fondeve për projektet me përdorim të dyfishtë.
Parlamenti njeh se, ndërsa është bërë përparim i konsiderueshëm në përmirësimin e lëvizshmërisë ushtarake, ende ekzistojnë pengesa të konsiderueshme administrative, financiare dhe infrastrukturore, që do të thotë se në disa raste duhet më shumë se një muaj për të lëvizur pajisjet ushtarake brenda BE-së.
Eurodeputetët u bëjnë thirrje shteteve anëtare të BE-së dhe Komisionit Evropian të investojnë më shumë në infrastrukturën përkatëse, veçanërisht përgjatë katër korridoreve të lëvizshmërisë ushtarake të BE-së. Ata gjithashtu bëjnë thirrje për zbatimin më të gjerë të zgjidhjeve dixhitale dhe përshpejtimin e autorizimeve të lëvizjes ndërkufitare përmes krijimit të qendrave të vetme.
Ata gjithashtu rekomandojnë që BE-ja të punojë drejt krijimit të një “zone ushtarake Shengen”, bazuar në një plan veprimi që do të paraqitet nga Komisioni dhe me ndihmën e një grupi pune të dedikuar për lëvizshmërinë ushtarake dhe një koordinatori të BE-së, me qëllim përmirësimin e zbatimit të iniciativave të ndryshme.
Bashkëpunimi BE-NATO
Parlamenti nënvizon se lëvizshmëria ushtarake është një përparësi për bashkëpunimin BE-NATO dhe është thelbësore për të lehtësuar lëvizjen e forcave aleate në kohë paqeje, krize ose lufte.
Në rezolutë, eurodeputetët bëjnë thirrje për ushtrime të përbashkëta të rregullta dhe teste stresi për të identifikuar dhe hequr pengesat, ndërsa ata gjithashtu duan që BE të ndjekë shembullin e NATO-s dhe të sigurojë që forcat e reagimit të shpejtë të mund të kalojnë kufijtë e brendshëm të Bashkimit brenda tre ditësh në rrethana normale dhe brenda 24 orëve në një situatë krize.
Bashkëraportuesi i Parlamentit Evropian Petras Austrevicius (Lituani) tha:
“Që Evropa të ruajë forcën dhe aftësinë e saj për të penguar sulmet, është thelbësore të demonstrojmë gatishmërinë tonë. Kjo përfshin aftësinë për të vendosur me shpejtësi trupa dhe pajisje në të gjithë BE-në. Kapërcimi i barrës administrative dhe zhvillimi i aftësive dhe infrastrukturës me përdorim të dyfishtë nuk është luks, por domosdoshmëri. Parlamenti thekson punën që mbetet për t’u bërë për të arritur një zonë të vërtetë ushtarake Shengen, dhe kjo duhet të përfundojë sa më shpejt të jetë e mundur”.
Bashkëraportuesi i Parlamentit Evropian Roberts Zīle (Letoni) theksoi:
“Aktualisht ka shumë pengesa për lëvizshmërinë ushtarake, të cilat mund të adresohen shpejt pa kërkuar burime të konsiderueshme. Lëvizshmëria ushtarake është bërë edhe më urgjente në dritën e luftës agresive të Rusisë kundër Ukrainës. Nuk ka kohë për të humbur – ne duhet të ruajmë vrullin dhe të ndërtojmë mbi zgjidhje menjëherë të realizueshme”.
Rezoluta mbi mobilitetin ushtarak u miratua të mërkurën me 493 vota pro, 127 kundër dhe 38 abstenime. Eurodeputetët në Komitetet e Transportit dhe Mbrojtjes tani do të fillojnë punën e tyre legjislative, mbi paketën e mobilitetit ushtarak (lëvizshmërisë dhe mobilizimit) të paraqitur nga Komisioni Evropian në nëntor.
