The Economist
Përktheu: Vizionplus.tv
Lexo edhe :
Related Posts
Pas gati gjashtë muajsh lufte në Gaza, SHBA-ja i dha një ultimatum Izraelit më 4 prill: veproni menjëherë për të mbrojtur civilët palestinezë ose do të përballeni me “ndryshime në politikën tone ndaj jush”. Ishte sinjali më i fortë që konfirmoi se presidenti Joe Biden është i përgatitur të zvogëlojë mbështetjen jetike ushtarake dhe diplomatike për Izraelin.
Mbështetja e SHBA-së është thelbësore për të siguruar mbijetesën e Izraelit, megjithatë Biden do ta ketë ende të vështirë të ndalojë luftimet, vështirë të gjejë një zgjidhje politike në Gaza dhe të pamundur të braktisë tërësisht qeverinë e djathtë të kryeministrit të Izraelit, Binyamin Netanyahu.
Ndërhyrja e presidentit, megjithatë, rrit në masë të madhe shanset për një sfidë politike ndaj Netanyahut – gjë që mund të jetë ajo që në fund të fundit dëshiron Shtëpia e Bardhë.
Paralajmërimi i Biden erdhi në një telefonatë të tensionuar me Netanyahun që zgjati rreth 30 minuta. Presidenti kërkoi që Izraeli “të shpallë dhe të zbatojë një sërë hapash specifikë, konkretë dhe të matshëm për të penguar goditjen e civilëve, vuajtjet humanitare dhe mundësuar sigurinë e punonjësve të ndihmës”.
Ai gjithashtu kërkoi që Netanyahu t’u japë negociatorëve të tij autoritetin për të përfunduar një marrëveshje për lirimin e pengjeve dhe të burgosurve dhe për të vendosur një “armëpushim të menjëhershëm”. Politika e Amerikës, tha Biden, do të përcaktohet nga “veprimi i menjëhershëm” i Izraelit.
Që kur presidenti i vjetër Xhorxh Bush kryqëzoi shpatat me Yitzhak Shamir mbi bisedimet e paqes dhe vendbanimet hebraike në 1991-92, një administratë amerikane nuk e ka goditur kaq publikisht një qeveri izraelite. Fakti që Biden është një “sionist” i vetëshpallur e bën këtë sjellje edhe më të habitshme.
Çfarë kërkon saktësisht Amerika?
Disa nga kërkesat e tij janë të qarta. Amerika dëshiron të “mbushë zonën” në Gaza me ndihma. Në taktikat ushtarake, Amerika do të donte angazhime të mëtejshme për mbrojtjen e civilëve dhe që Izraeli të përjashtonte ose të shtynte për një kohë të pacaktuar një pushtim të Rafahut në Gazën jugore, ku mbetjet e Hamasit janë strehuar së bashku me 1.5 milion civilë të dëshpëruar.
Kërkesat e Amerikës bëhen më të ndërlikuara në lidhje me një armëpushim.
Biden la të kuptohej se armëpushimi do të mbetej i varur nga një marrëveshje midis Izraelit dhe Hamasit për shkëmbimin e pengjeve dhe të burgosurve.
Kjo deri më tani ka rezultuar e paarritshme pjesërisht për shkak të skepticizmit të Netanyahut ndaj negociatave, por edhe sepse Hamasi ka bërë kërkesa, të tilla si dalja e përhershme e IDF nga Gaza, që do të ishin të papranueshme për çdo qeveri izraelite dhe ndoshta edhe për Amerikën.
Presioni i Biden prodhoi me shpejtësi një lëshim të vonuar. Brenda disa orësh nga telefonata, kabineti izraelit u angazhua për hapjen e kalimit Erez dhe për të lejuar dërgesat direkte nga Ashdod, një port izraelit, duke hapur kanale të reja kalimi për në Gaza.
Netanyahu, megjithatë, do të hezitojë të japë shumë më tepër. Partnerët e tij të koalicionit të djathtë nuk e pëlqejnë parimin e marrjes së më shumë përgjegjësive për palestinezët; në të vërtetë ata kanë inkurajuar protestat për të ndaluar autokolonat e ndihmave në Gaza.
Netanyahu është angazhuar për një pushtim në Rafah, duke e bërë të vështirë një kthim pas.
Dhe ai mund t’i rezistojë bisedimeve të armëpushimit, sepse një pauzë në luftime mund të trimërojë armiqtë e tij politikë dhe të krijojë një shteg për diskutimin e një shteti palestinez, gjë që është mallkim për të dhe për disa nga partnerët e tij të koalicionit.
Arritja më e madhe e Biden do të ishte ndalimi i ndihmës ushtarake. Nëse dhe deri në çfarë mase Biden është i përgatitur të mbajë armët amerikane në Izrael në mes të një lufte – siç bënë paraardhësit si Ronald Reagan në vitet 1980 – është ende e paqartë.
Nën presionin e zgjedhjeve presidenciale të afërta, thotë Danielle Pletka nga American Enterprise Institute, ka bërë deri tani një përpjekje për të “ndarë dallimin mbi Izraelin duke përdorur retorikën e zemëruar publike dhe qëndrueshmërinë private me me të vërtetë asnjë alternim me realitetin në terren”.
Ndihma ushtarake për Izraelin ka vazhduar të rrjedhë edhe kur marrëdhëniet mes Bidenit dhe Netanyahut janë acaruar.
Në dhjetor, Biden e anashkaloi kongresin për të miratuar shitjen e predhave të tankeve dhe pajisjeve të tjera Izraelit me vlerë 107 milionë dollarë.
Në telefonatën e tij me Netanyahun, Biden e bëri të qartë se pavarësisht reagimit të tyre për Gazën, Amerika “mbështet fuqimisht Izraelin” përballë kërcënimeve iraniane – të cilat janë bërë më të zhurmshme pas një sulmi ajror që i atribuohet Izraelit vrau anëtarë të rangut të lartë të Gardës Revolucionare të Iranit.
IDF u përpoq të qetësonte izraelitët, duke thënë në një postim në X se civilët nuk kanë nevojë të “blejnë gjeneratorë, të grumbullojnë ushqime dhe të tërheqin para nga bankomatet”.
Netanyahu tani është kapur në cep. Nëse ai bën atë që kërkon Biden dhe zbut strategjinë e tij të luftës, ai do të largojë partnerët e tij të koalicionit të djathtë. Nëse ai refuzon të pajtohet dhe prish marrëdhëniet me mbrojtësin jetik të Izraelit, publiku izraelit mund të mos e falë atë.
Cenueshmëria e Netanyahut është gjithnjë e më e dukshme. Protestat në Izrael që kërkojnë kthimin e pengjeve dhe dorëheqjen e Netanyahut po rriten. Dhe më 3 prill Benny Gantz, theu radhët dhe bëri thirrje për zgjedhje të parakohshme në shtator për të “ripërtërirë besimin” brenda Izraelit.
Zgjedhja dhe ndryshimi i lidershipit, nëse ndodh, do të rinovonte besimin edhe me Amerikën. /vizionplus.tv
