Në Kili, politikani i ekstremit të djathtë José Antonio Kast ka fituar qartë raundin e dytë të zgjedhjeve presidenciale. Ai mori pak më shumë se 58% të votave, sipas autoritetit kombëtar zgjedhor. Kandidatja e krahut të majtë e qeverisë aktuale, Jeannette Jara, mori vetëm 42% të votave, më pak se sa kishin parashikuar sondazhet. Komunistja e moderuar, e cila kishte kryesuar në raundin e parë, pranoi humbjen.
Kili përballet me “ndryshim të vërtetë”
“Kili dëshiron ndryshim,” tha Kasti në fjalimin e tij të fitores para mijëra mbështetësve në kryeqytetin Santiago. “Dhe unë ju them, po, Kili do të përjetojë ndryshim të vërtetë.” Për shumicën e çështjeve sociale dhe sociopolitike, 59-vjeçari mbron qëndrime tepër konservatore. Për shembull, ai kundërshton abortin, divorcin dhe martesën e personave të të njëjtit seks.
Gjatë fushatës zgjedhore, Kasti bëri fushatë kryesisht me premtimin për të luftuar krimin dhe për të dëbuar të gjithë emigrantët pa dokumente nga Kili. Në festimin e fitores së tij, udhëheqësi i Partisë Republikane njoftoi: “Ne do të rivendosim respektin për ligjin”. Për të nxitur ekonominë, ai do të ulë taksat për bizneset.
Fituesi i zgjedhjeve Kast ka rrënjë gjermane
Ky baba i nëntë fëmijëve dhe katolik i devotshëm vjen nga një familje me ndikim. Disa nga vëllezërit e motrat e tij, ashtu si ai, kanë qenë deputetë ose senatorë, dhe njëri prej tyre ka udhëhequr Bankën Qendrore gjatë diktaturës ushtarake të Augusto Pinochet-it. Babai i Kast-it, një ish-oficer i Wehrmacht-it nga Bavaria, emigroi në Kili pas Luftës së Dytë Botërore dhe themeloi atje një fabrikë mishi dhe salçiçesh.
Në mars 2026, Kast do të zëvendësojë presidentin e majtë Gabriel Boric, i cili nuk mundi të kandidojë për rizgjedhje. Së fundmi, e djathta dhe konservatorët kanë fituar gjithashtu zgjedhjet në Argjentinë, Bolivi, Honduras, El Salvador dhe Ekuador.
Qeveria e SHBA i uroi Kastit: “Shtetet e Bashkuara presin me padurim të punojnë me qeverinë tuaj për të forcuar sigurinë rajonale dhe për të rigjallëruar marrëdhëniet tona tregtare,” shkroi Sekretari i Shtetit Marco Rubio. Presidenti argjentinas ultraliberal Javier Milei tani e sheh Kilin madje si “fener të ri të lirisë”.
Ndërsa presidenti majtist i Kolumbisë, Gustavo Petro, u tmerrua: “Fashizmi po përparon. Unë kurrë nuk do t’i shtrëngoj duart një nazisti, as birit të një nazisti; ata janë personifikimi i vdekjes”.
