Në disa fusha të mjekësisë, siguria për një rezultat është e mundur. Testet dhe skanimet zbulojnë shkakun e një shtrëngimi ose dhimbjeje.
Trajtimet zakonisht funksionojnë, pavarësisht nëse përdoren për të luftuar një infeksion ose për të rivendosur ekuilibrin e një hormoni.
Përjashtim këtu janë sëmundjet mendore.
Merrni shembull depresionin, një nga çrregullimet mendore më të zakonshme. Ekzistojnë 227 kombinime simptomash që mund të çojnë dikë që të diagnostikohet me depresion.
Ilaçet e përshkruara për të funksionojnë më mirë se placebo për vetëm 15% të të sëmurëve.
Kjo ka bërë që disa shkencëtarë të hedhin poshtë idenë se depresioni shkaktohet nga një keqfunksionim në tru, siç është mungesa e serotoninës (një kimikat neurotransmetues që është objektivi i shumicës së antidepresantëve).
Shkaku i depresionit, mendojnë ata, është të ndjerit mjerueshëm, e trajtuar më mirë nga terapia psikologjike që i mëson njerëzit se si të merren me rrethanat e tyre.
“Truri i balancuar” sjell një qartësi shumë të nevojshme në debat. Camilla Nord drejton një laborator neuroshkence kushtuar shëndetit mendor në Universitetin e Kembrixhit. Libri i saj është një përmbledhje ndriçuese e asaj që shkencëtarët dinë për funksionimin e trurit dhe si e dinë ata. Kujdes nga “neurobollocks”, paralajmëron ajo: histori tërheqëse që fiksojnë një çrregullim mendor në një zonë kimike të trurit.
Gjendja shpirtërore, mendimet dhe gjumi përfshijnë të gjitha një numër të madh neurotransmetuesish dhe disa pjesë të trurit.
Çrregullimet mendore shkaktohen nga keqfunksionimet, tregon ajo, dhe formohen nga mjedisi. Skanimet tregojnë se disa pacientë me depresion ndajnë modele të dallueshme në qarqe të caktuara të trurit dhe në proceset që lidhen me ato qarqe.
Një proces përfshin të mësuarit nga përvoja dhe formimin e pritshmërive: njerëzit me depresion kanë një paragjykim ndaj kujtimeve dhe perceptimeve emocionalisht negative.
Barnat kundër depresionit synojnë sistemin që merret me pritshmëritë dhe e kthejnë paragjykimin emocional negativ në një drejtim pozitiv.
Të gjitha trajtimet për depresionin – duke përfshirë terapitë psikologjike, stimulimin elektrik të trurit, dietën, gjumin dhe ushtrimet – ndryshojnë disa sisteme të trurit, por jo të gjitha.
Ato funksionojnë, por jo për të gjithë.
Problemi është se nuk ka asnjë mënyrë të lehtë për të treguar se cili sistem i trurit është i dëmtuar në çdo rast të caktuar depresioni. Kjo do të thotë se një qasje duhet të provohet, pastaj një tjetër, për të parë se çfarë funksionon.
Gjetja e barnave efektive për sëmundjet mendore pengohet gjithashtu nga fakti se çdo kimikat i trurit ka role të shumëfishta. Hormoni dopamin, për shembull, është i përfshirë në varësinë, vëmendjen dhe lëvizjen.
Shumë neuroshkencëtarë, përfshirë Dr Nord, mendojnë se format aktuale diagnostikuese për çrregullimet mendore janë problematike.
Disa nga modelet neurologjike dhe njohëse që shkaktojnë depresion shkaktojnë gjithashtu probleme të tjera, si ankthi dhe anoreksia: kjo shpjegon pse pacientët me çrregullime mendore shpesh kanë më shumë se një.
Gjetja e mënyrave të reja për të përcaktuar modelin e trurit në çdo rast jo vetëm që do t’i ndihmojë pacientët duke ofruar trajtim të personalizuar, argumenton Dr Nord, por gjithashtu do të përmirësojë kërkimin për trajtime.
Për të sëmurët, kjo është shkak për optimizëm. /vizionplus.tv
