Doris Andoni, konsulente strehimi, e ftuar në studion e “7pa5” të moderuar nga Alma Çelaj dhe Syrjan Rahova ka folur për kreditë e buta. Cilat janë kategoritë që përfitojnë, çfarë kriteresh duhen plotësuar, a është prezente meritokracia?
Të gjitha këtyre pikëpyetjeve i dha përgjigje zonja Andoni në studion e Vizion Plus.
Andoni: Skema e kredive të buta ka filluar që në vitin 2009. Filimisht ishte e vështirë të vihej në lëvizje, por kur u kuptua si funksiononte pati një interes shumë të madh nga qytetarët. Në vitet 2012-2013 pati një bllokim sepse u krijua një borxh shumë i madh për bankat dhe nuk pati prurje të reja, skema u mbyll. Në 2019 duke parë që kishte shumë kërkesa, dhe interesat e bonove të thesarit kishin rënë, atëherë i propozuam ministrit që ta rihapte dhe njëherë programin. Programi u rihap dhe ne bëmë një shpallje për bankat dhe pati oferta shumë të mira nga bankat. Deri në vitin 2023 ka pasur në total diku te 5500-5600 familje që e kishin përfituar. Kërkesat janë të larta sepse qytetari paguan vetëm 3% interes, por edhe është shumë e vështirë për shkak të rritjes së çmimeve të banesave. Programi vazhdon, ndryshimet ligjore kanë përfshirë një kategori të re, që është kategoria e punonjësve të administratës shtetërore. Prioritetet përcaktohen nga Këshilli i Ministrave që janë mjekët, punonjësit e rendit dhe të mbrojtjes.
Sa prezente është meritokracia?
Andoni: Futja e një kategorie të tillë, nuk ka pasur qëllim që të favorizojë një kategori të caktuar. Nuk i vë përparësi një kategorie për të hequr një kuotë nga kategoritë e tjera. Ka një problematikë, ose problematika mund të lindë kur ka një rritje të interesit të kredive për shkak të rritjes së interesave të bonove të thesarit.
Ka ardhur koha që të kemi një skemë më të mirë financiare që mbështet familjet e reja për të pasur një familje?
Andoni: Rritja e çmimeve është shumë e disbalancuar me të ardhurat e qytetarëve. Banesa sot konsiderohet si investim dhe jo si nevojë bazike e individit. Kljo duhet të trajtohet sot. Do një qëndrim shumë të fortë politik sepse tregu është i ndikuar nga shumë faktorë. Gjithë problematika e shoqërisë nuk mund të zgjidhen me politikat e strehimit. Por ne vijmë në ndihmë për të rritur nivelin e aftësisë përballuese të qytetarëve.
Cila kategori përjashtohet
Andoni: Niveli i të ardhurave, ligji përcakton që niveli maksimal i të ardhurave nuk duhet të kalojë një raport të caktuar. Një familje me pagën vjetore të 6 viteve duhet të shlyejë banesën. Është një tregues që përdoret ndërkombëtarisht. E dyta është disponimi i një banese. Nëse familja ka një banesë brenda normave të strehimit është një kriter përjashtues. Qytetarët në këtë periudhë duhet të jenë të vëmendshëm për të përfituar nga kreditë. Aplikimi bëhet në dy faza, në e-Albania. Faza e parë është deklarimi i gjendjes dhe pastaj nëse përzgjidhet për tu trajtuar atëherë duhet të plotësojë gjithë dokumentacionin për ato që ka deklaruar në pjesën e parë. /vizionplus.tv
