Kalciumi në kockat dhe dhëmbët tanë është krijuar nga yjet që shpërthejnë, thotë një studim i ri. Yjet që shpërthejnë, ose siç njihen ndryshe supernova, ka të ngjarë të shpërndajnë kalciumin në univers në sasi masive.
Gjysma e kalciumit në univers ka të ngjarë të ketë ardhur nga supernova të pasura me kalcium. Por këto shpërthime kanë rezultuar të jenë ngjarje tepër të rralla që shkencëtarët kanë pasur vështirësi të vëzhgojnë dhe analizojnë, kështu që ata nuk ishin të sigurt se si u krijua kalciumi.
Shpërthimet dhe bashkimet e yjeve janë të njohura gjithashtu për të krijuar elementë të tjerë të rëndë, si ari dhe platini. Por kalciumi ka paraqitur më shumë mister.
Kjo ndryshoi kur një ekip global me gati 70 shkencëtarë nga e gjithë bota bashkëpunuan pasi morën një këshillë nga një astronom amator. Studimi u botua të Mërkurën në “Astrophysical Journal”.
Në prill të vitit 2019, Joel Shepherd vëzhgoi një shpërthim të ndritshëm.
“Vëzhgimi i supernovave brenda disa orëve të shpërthimit është gjëja e re në fushën tonë tani”, tha Wynn Jacobson-Galan, autor i studimit.
Në fakt, shkencëtarët kishin vërejtur një supernovë të pasur me kalcium. Rrezet X zbuluan informacion të ri intrigues për shpërthimin dhe vetë yllin përpara se të shpërthente.
“Yjet përgjegjës për supernova të pasura me kalcium hedhin shtresa të materialit muajt e fundit para shpërthimit. Nxehtësia dhe presioni i shpërthimit në të vërtetë drejtojnë reaksionin kimik që krijon kalcium”, tha Jacobson-Galan.
Zakonisht, vetëm një sasi e vogël e kalciumit prodhohet nga secili yll pasi digjet përmes furnizimit të tij me helium.
Sidoqoftë, kur ndodh një supernova e pasur me kalcium, sasi masive të kalciumit krijohen dhe lëshohen brenda disa sekondave.
