Pas iso-polifonisë, si e vetmja dukuri e kulturës jo materiale, e cila mban etiketën trashëgimi botërore, e mbrojtur nga UNSCO, është hedhur hapi i parë drejt njohjes si kryevepra të njerëzimit, “K’cimi i bjeshkës me tupan i Tropojës”, “Rituali i lashtë i shtegtimit të bagëtive”, “Xhubleta” dhe “Eposi i Kreshnikëve”. Përzgjedhja e tyre erdhi si domosdoshmëri për të mos humbur mbartësit e katër dukurive.
Në ndryshim nga trashëgimia materiale, për atë jo materiale përpjekja për të përgatitur dosjet është më e madhe, e aq më tepër kur mbartësit dhe studiuesit e tyre janë me pikatore.
Përgatitja, aplikimi i dosjeve, deri në një vendimmarrje të UNESCO-s është një proces, i cili përveç vlerës shpirtërore përkthehet edhe në zhvillim të ekonomive të vogla.
Paralelisht me angazhimin për t’i certifikuar këto katër dukuri me vulën e UNSECO-s, pjesë e trashëgimisë botërore pritet të bëhet një institucionet më të rëndësishme të kujtesës.
