Nga Stephan Löwenstein, Vjenë:
Organizata më e madhe rajonale e sigurisë në botë ka gjetur stafin e saj të lartë pas muajsh bllokimi. Një gjermane bëhet Sekretare e Përgjithshme e OSBE-së. Organizata më e madhe rajonale e sigurisë në botë, OSBE, ka arritur një marrëveshje mbi funksionet e saj më të rëndësishme të lidershipit pas muajsh bllokimesh nga shtetet pjesëmarrëse.
Diplomatja e lartë gjermane, Helga Schmid do të jetë Sekretare e Përgjithshme e organizatës, së cilës i përkasin 57 vende. Paketa e konsensusit përfshin gjithashtu drejtuesit e zyrave tematike të OSBE-së për të drejtat e njeriut (ODHIR), për pakicat kombëtare dhe për lirinë e mediave. Në të ardhmen, ata do të drejtohen nga Matteo Mecacci (Itali), Kairat Abdrakhmanov (Kazakistan) dhe Maria Teresa Ribeiro (Portugali). Të katër pozicionet kanë qenë të lira që nga korriku.
Nën udhëheqjen e Kryesisë në detyrë të OSBE-së të Shqipërisë me kryeministrin Edi Rama, ranë në kompromis të cilin Këshilli i Përhershëm arriti në një takim online këtë javë. Paketa do të miratohet këtë të premte në samitin e OSBE, i cili gjithashtu do të mbahet virtualisht. Fakti që lufta e zakonshme për pozitat e larta rezultoi në një vakum menaxherial që zgjati për muaj me radhë, ishte i pari në historinë e Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë.
OSBE u krijua në vitet 1990 si një organizatë e përhershme me seli në Vjenë. Ajo doli nga KSBE, një seri konferencash në të cilat blloqet kundërshtare të pushtetit arritën marrëveshje mbi çarmatimin, të drejtat e njeriut dhe marrëdhëniet ekonomike gjatë Luftës së Ftohtë. Kështu që ndodh që një organizatë që ka Evropën në emër të saj gjithashtu përfshin shtete nga Amerika e Veriut (Shtetet e Bashkuara dhe Kanada) dhe Azia (shtetet pasardhëse të Bashkimit Sovjetik). Në vitet optimiste pas përfundimit të Luftës së Ftohtë, jo pak besuan se kjo tani do të bëhej një organizatë e mendimit te njëjtë, një hapësirë paqeje nga Vancouver në Vladivostok. Luftërat gjatë shpërbërjes së Jugosllavisë dhe midis shteteve pasuese të Bashkimit Sovjetik i dhanë fund ëndrrës për “fundin e historisë”. Konfliktet apo edhe thjesht xhelozitë gjithnjë e më shumë po paralizojnë proceset vendimmarrëse të OSBE-së.
Nga ana tjetër: ku tjetër janë përfaqësuesit e Rusisë dhe Ukrainës ose Armenisë dhe Azerbajxhanit të ulur në të njëjtën tryezë? Tre vjet më parë, Austria, vendi i atëhershëm kryetar, bashkoi një paketë të stafit me disa përpjekje, dhe zvicerani Thomas Greminger u bë Sekretar i Përgjithshëm. Shpresohej që kompromisi të zgjaste më shumë se një mandat.
Sidoqoftë, në verë, Azerbajxhani dhe Taxhikistani shprehën rezerva për zyrtarin e medias dhe drejtorin e ODHIR. Prapa skenave në Vjenë ekziston një dyshim se një person ishte shumë i zellshëm e i përkushtuar për lirinë e medias dhe tjetri ftoi shumë bujarisht organizata joqeveritare në konferenca, të cilën disa qeveri i konsiderojnë terroriste. Ndonjëherë shtete më të mëdha që preferojnë të mos shfaqen qartë, të tilla si Rusia dhe Turqia, dërgojnë aleatë më të vegjël përpara tyre. Roli i Putinit “Lindja” gjithashtu u ndie e lënë anash në paketën e mëparshme të personelit.
Në çdo rast, e gjithë paketa u zgjidh në verë. Greminger, ndaj të cilit nuk u formulua asnjë rezervë specifike, u bllokua. Situata u vështirësua edhe më shumë nga pandemia, e cila i bëri takimet e vështira dhe konferencat e vërteta të pamundura.
Diplomatët perëndimorë besojnë se Presidenca Shqiptare ka arritur një sukses të madh në faktin që ajo ende mund të shpërbëhej. Si kryediplomate e mëparshme e BE, e cila gjithashtu luajti një rol kryesor në negocimin e marrëveshjes bërthamore të Iranit 2015, Helga Schmid është e njohur dhe e besuar gjerësisht. “Lindja” përfaqësohet gjithashtu nga Abdrakhmanov.
Sidoqoftë, kryeministri shqiptar Rama përdori fjalimin e tij të hapjes në samitin e së enjtes për të kritikuar: Një konfrontim i ngjashëm me Luftën e Ftohtë mbizotëroi midis disa shteteve pjesëmarrëse dhe jo dialogu konstruktiv. Parimet e përbashkëta nuk respektohen, detyrimet nuk përmbushen. Pesimizmi nuk duket i pajustifikuar. Shtetet që gjejnë një shqetësim në zyrat e të drejtave të njeriut mund të paralizojnë përsëri OSBE-në në çdo kohë. Por gjithashtu mund të shihet pozitivisht: Ata që janë të bezdisshëm nuk janë krejtësisht të paefektshëm.
